İbn Haldun’un Ahlak Kuramında Karakter Gelişimini Engelleyen Faktörler

Asıl adı Abdurrahman olan İbn-i Haldun, 1332 tarihinde Tunus’ta dünyaya gelmiş, 1406 yılında Kahire’de vefat etmiştir. Dedesi Haldun’dan dolayı Haldun’un oğlu anlamında kendisine Haldun denilmektedir. Tarih felsefesi ve sosyolojinin kurucusu ibn-i meşhur eseri Mukaddime’yi 1374 tamamlamıştır. Çevrenin insan üzerine büyük etkisini “coğrafya kaderdir” diyerek özetleyen tabiat şartlarının hayatının her alanına olduğu gibi ahlak karakterine de Mukaddime adlı eserinde örnekleriyle açıklamıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizinin kullanıldığı araştırmada, Mukaddime’den yola çıkarak Haldun’a göre şahsiyete etki eden unsurlar incelenmiş kaynak bir kişi olarak, tespitlerinin karakter çalışanlar için rehber vazifesi göreceği düşünülmüştür. Araştırma sonucunda göre, şartları, meslekler, yeme içme alışkanlığı, kanunlar, otorite, göçebelik şehirlilik, eğitim, lüks sefahat içinde yaşama etkenlerin karakterinde etkili tespit edilmiştir. Bu bağlamda alanda çalışmaları uzmanların görüşleri çeşitli sonuçları ile karşılaştırılmıştır.